آبهای نامتعارف، آلودگی،آب شور
رضا سعیدی؛ محمدمهدی ضرابی؛ داود بابائی
چکیده
در این پژوهش، اثر شوری آب آبیاری و محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید بر عملکرد گیاه موسیر رقم بومی قزوین بررسی شد. تیمارهای شوری آب در چهار سطح (S1) 2، (S2) 4، (S3) 6 و (S4) 8 دسی‌زیمنس بر متر و تیمارهای سالیسیلیک اسید در چهار غلظت (A1) 0، (A2) 5/0، (A3) 1 و (A4) 2 میلی‌مولار اعمال شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار، در محیط گلخانه ...
بیشتر
در این پژوهش، اثر شوری آب آبیاری و محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید بر عملکرد گیاه موسیر رقم بومی قزوین بررسی شد. تیمارهای شوری آب در چهار سطح (S1) 2، (S2) 4، (S3) 6 و (S4) 8 دسی‌زیمنس بر متر و تیمارهای سالیسیلیک اسید در چهار غلظت (A1) 0، (A2) 5/0، (A3) 1 و (A4) 2 میلی‌مولار اعمال شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار، در محیط گلخانه اجرا شد. مقدار رطوبت خاک به‌صورت روزانه اندازه‌گیری شد و برنامه‌ریزی آبیاری بر اساس آن انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش جذب آب توسط گیاه و کاهش وزن غده موسیر شد. اما کاربرد سالیسیلیک اسید موجب بهبود وضعیت رطوبتی گیاه و افزایش عملکرد غدهها در شرایط تنش شوری شد. تیمار A4 غلظت ایده‌آل سالیسیلیک اسید برای تولید حداکثر محصول در سطوح مختلف تنش شوری بود. به‌طوری که کاربرد دو میلی‌مولار سالیسیلیک اسید در سطوح شوری S1، S2، S3 و S4 به ترتیب باعث افزایش عملکرد تَر غدهها به میزان 6/11%، 32%، 40% و 91% در مقایسه با عدم کاربرد سالیسیلیک اسید (A1) شد. پاسخ عملکرد خشک غده به تبخیر-تعرق نشان داد که با افزایش تنش شوری، درصد کاهش عملکرد بیش از درصد کاهش تبخیر و تعرق بود. اما مصرف سالیسیلیک اسید باعث کاهش حساسیّت عملکرد خشک غده نسبت به تنش شوری شد، به طوری که از تیمار S1 تا S4 مقدار ضریب واکنش عملکرد (Ky) بین 1/01- 1/62 (در تیمار A1)، 0/93- 1/3 (A2)، 0/48- 1/09 (A3) و 0/31- 0/97 (A4) برآورد شد. اثر سالیسیلیک اسید بر میزان بهره وری آب در شرایط تنش شوری بین 2/13-1/14 (در تیمار A1)، 2/15-1/68 (A2)، 2/26-2 (A3) و 2/38-2/19 (A4) کیلوگرم بر مترمکعب محاسبه شد. نتایج نشان داد که در صورت استفاده از آبهای لب شور برای آبیاری گیاه، کاربرد سالیسیلیک اسید باعث افزایش بهره‌وری آب خواهد شد. بر اساس این نتایج، در شرایط نبود منابع آب باکیفیت برای آبیاری، برای مقابله با اثرات زیان‌بار تنش شوری بر عملکرد محصول، محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید روی گیاه راه‌کاری مناسب خواهد بود.